In de schaduw van conflicten en politieke onrust speelt zich een stille, maar groeiende crisis af: de verplaatsing van mensen door klimaatverandering. Klimaatvluchtelingen zijn vaak onzichtbaar in de media, maar vormen een steeds grotere groep die gedwongen wordt hun huizen te verlaten door extreme weersomstandigheden, stijgende zeespiegels en veranderende milieupatronen.
Wat zijn klimaatvluchtelingen?
Klimaatverandering zorgt ervoor dat mensen moeten verhuizen. Denk aan mensen die hun huizen kwijtraken door overstromingen, droogtes of andere extreme weersomstandigheden. In 2022 moesten bijvoorbeeld 180.000 mensen in Somalië en Zuid-Soedan vluchten door droogte. Dit probleem zal alleen maar groter worden. Sommige deskundigen verwachten dat in 2050 wel 86 miljoen mensen door klimaatschokken zullen moeten migreren.
Juridische en politieke status
Het is lastig om klimaatvluchtelingen juridisch te erkennen. Het Vluchtelingenverdrag van de Organisatie voor Afrikaanse Eenheid (OAU) uit 1969 erkent mensen die door natuurrampen zijn ontheemd als vluchtelingen. Toch is er geen enkel Afrikaans land dat deze mensen erkent als vluchtelingen volgens hun nationale wetten. De VN-Vluchtelingenorganisatie (UNHCR) erkent wel dat klimaatvluchtelingen bescherming nodig hebben. Ze werken aan het dichten van juridische leemtes, zodat mensen die door milieu-gerelateerde rampen zijn ontheemd, beter beschermd worden.
Oplossingen en beleidsvoorstellen
We moeten meer doen dan tijdelijke bescherming bieden aan klimaatvluchtelingen. Dit vraagt om aanpassingen in internationale en nationale wetten. Een mogelijke stap is het toevoegen van een protocol aan de OAU-conventie uit 1969, waardoor mensen die door het klimaat ontheemd raken, beter beschermd worden als ze internationale grenzen oversteken. Internationale samenwerking is essentieel. Door samen te werken kunnen we niet alleen klimaatvluchtelingen helpen, maar ook het klimaat zelf verbeteren. Dit zorgt voor betere leefomstandigheden voor iedereen, inclusief degenen die het zwaarst worden getroffen door klimaatveranderingen.
Het is tijd om deze onzichtbare crisis zichtbaar te maken en actie te ondernemen voor degenen die nergens anders meer thuis kunnen zijn. Klimaatverandering is niet alleen een milieuprobleem, maar ook een humanitaire uitdaging van ongekende omvang. Door gezamenlijke inspanningen kunnen we een verschil maken voor zowel de klimaatvluchtelingen als onze planeet.
Bronvermelding
Brand, T. (2023, 16 oktober). Tijdperk van de klimaatvluchteling moet dringend aanbreken. Nieuw Wij. https://www.nieuwwij.nl/opinie/tijdperk-van-de-klimaatvluchteling-moet-dringend-aanbreken/
Mur, B. O. S. (2023, 28 februari). As the Horn of Africa drought enters a sixth failed rainy season, UNHCR calls for urgent assistance. UNHCR. https://www.unhcr.org/news/horn-africa-drought-enters-sixth-failed-rainy-season-unhcr-calls-urgent-assistance
Universiteit Utrecht. (2018). De vormgeving van het concept ‘klimaatvluchteling’ binnen het huidige internationale discours. Utrecht.
UNHCR - The UN Refugee Agency. (2023, 5 september). UNHCR commits to climate action in Africa to protect displaced populations and foster resilience. UNHCR. https://www.unhcr.org/news/press-releases/unhcr-commits-climate-action-africa-protect-displaced-populations-and-foster
UNHCR, & Bower, E. (2017). CLIMATE CHANGE AND DISASTER DISPLACEMENT: AN OVERVIEW OF UNHCR’S ROLE[Report]. UNHCR. https://www.unhcr.org/sites/default/files/legacy-pdf/5975e6cf7.pdf